चीनले अमेरिकाविरुद्ध प्रतिशोधात्मक भन्सार दर लगायो
२२ माघ, काठमाडौं । चीनले मङ्गलबार चिनियाँ सामानमा लगाएको १० प्रतिशत भन्सार दरको प्रतिशोधमा संयुक्त राज्य अमेरिकाबाट आयात हुने कोइला र तरलीकृत प्राकृतिक ग्यासमा १५ प्रतिशत भन्सार दर लगाउने बताएको छ ।
बेइजिङको वित्त मन्त्रालयले संयुक्त राज्य अमेरिकाबाट कच्चा तेल, कृषि मेसिनरी, ठूला विस्थापन सवारी साधन र पिकअप ट्रकको आयातमा १० प्रतिशत भन्सार महसुल लगाउने पनि घोषणा गरेको छ । बेइजिङका अनुसार नयाँ उपायहरू सप्ताहन्तमा वासिङ्टनले लगाएको ‘एकतर्फी भन्सार दर वृद्धि’ को प्रतिक्रियामा आएका हुन् ।
अमेरिकी राष्ट्रपति डोनाल्ड ट्रम्पले शनिबार क्यानाडा र मेक्सिको लगायत प्रमुख व्यापार साझेदारहरू विरुद्ध व्यापक उपायहरू घोषणा गर्नुभयो । चीनबाट आउने सामानहरूले उनीहरूले पहिले नै वहन गरेको भन्सार दरमाथि थप १० प्रतिशत भन्सार दर लगाइने छ । गैरकानूनी आप्रवासी र फेन्टानिलसहितका लागुऔषधको संयुक्त राज्य अमेरिकामा प्रवाह रोक्न असफल भएका देशहरूलाई सजाय दिने उद्देश्यले यी कदमहरू चालिएको ट्रम्पले बताएका छन् ।
चीनले भनेको छ, “अमेरिकी कदमले विश्व व्यापार सङ्गठनका नियमहरूको गम्भीर उल्लङ्घन गर्दछ, आफ्नै समस्या समाधान गर्न केही गर्दैन र चीन र संयुक्त राज्य अमेरिकाबीचको सामान्य आर्थिक र व्यापारिक सहयोगमा बाधा पुर्याउँछ ।” अर्को सोमबारदेखि लागु हुने बेइजिङको करको घोषणा ट्रम्पले आगामी २४ घन्टामा राष्ट्रपति सी जिनपिङसँग फोनमा कुरा गर्ने घोषणा गरेको केही समयपछि गरिएको हो ।
क्यानाडा, मेक्सिको सम्झौता
मेक्सिकोका राष्ट्रपति क्लाउडिया सेनबाम र क्यानाडाका प्रधानमन्त्री जस्टिन ट्रुडो दुवैले यसअघि ट्रम्पसँग अन्तिम समयमा सम्झौता गरेर अमेरिकामा आप्रवासी र फेन्टानिलको प्रवेशविरुद्ध कडा सीमा उपायहरू गरेका थिए । यसबाट धम्की दिइएको भन्सार दरमा ३० दिनको विराम लागेको छ ।
एसियाली शेयर बजारहरू मङ्गलबार भन्सार दरमा विराम लागेको खबरले बढे भने वार्ताहरूले विश्वको दोस्रो ठूलो अर्थतन्त्र चीन विरुद्धको भन्सार दर कम गर्न सक्ने आशाले थप आशावादिता प्रदान गर्यो । तथापि चीनले आफ्ना उपायहरू घोषणा गरेपछि व्यापारीहरूले ती लाभहरूमध्ये केही घटाए ।
क्यानाडा र मेक्सिकोबाट आयातमा २५ प्रतिशत भन्सार दर लगाउने ट्रम्पको धम्कीले विश्वव्यापी व्यापार युद्धको डर निम्त्याएपछि सोमबार विश्वव्यापी सेयर बजारमा गिरावट आएको थियो ।
सिनबामसँग ‘धेरै मैत्रीपूर्ण’ वार्तापछि मेक्सिकोमाथि लगाइएको भन्सार ‘तुरुन्तै रोक्ने’ र आफ्ना समकक्षीले अमेरिका–मेक्सिको सीमामा १० हजार सैनिक पठाउन सहमत भएको ट्रम्पले बताए ।
व्यापार युद्ध होइन
संयुक्त राज्य अमेरिका र क्यानाडाबीच तनाव बढेको देखिन्छ । तर ट्रुडोसँग दुई पटक फोन गरेपछि ट्रम्पले ट्रुथ सोसलमा ‘प्रधानमन्त्री हामीसँग सुरक्षित उत्तरी सीमा सुनिश्चित गर्न र अन्ततः फेन्टानिल जस्ता लागुऔषधको घातक प्रकोप अन्त्य गर्न सहमत हुनुभएको छ’ भने ।
ट्रुडोले सीमा सुरक्षित गर्न, लागुऔषध कार्टेलहरूलाई आतङ्ककारीका रूपमा सूचीबद्ध गर्न, ‘फेन्टानिल जार’ नियुक्त गर्न र मनी लन्ड्रिङविरुद्ध कारबाही गर्न क्यानाडाले लगभग १० हजार अग्रपङ्क्तिका अधिकारीहरू तैनाथ गर्ने बताए ।
अधिकारीहरूले डिसेम्बरमा नै आठ हजार पाँच सय कर्मचारी तैनाथ गरिसकेको बताएको हुनाले क्यानाडाली सीमामा परिवर्तनको वास्तविक सीमा स्पष्ट थिएन । क्यानाडा, चीन र मेक्सिको संयुक्त राज्य अमेरिकाका तीन सबैभन्दा ठूला व्यापारिक साझेदार हुन् । ह्वाइट हाउसले पहिले नै सप्ताहन्तमा ‘धेरै वार्ताहरू’ भएको बताएको थियो ।
“यो व्यापार युद्ध होइन, यो लागुऔषधको युद्ध हो”, राष्ट्रिय आर्थिक परिषद्का निर्देशक केभिन ह्यासेटले सिएनबिसीलाई भने, “क्यानडालीहरूले स्पष्ट भाषा बुझ्न नसकेको जस्तो देखिन्छ ।” यद्यपि अमेरिकी सरकारको तथ्याङ्कले क्यानाडा हुँदै न्यूनतम मात्रामा मात्र लागुऔषध प्रवेश गरेको देखाउँछ ।
५१औँ राज्य ?
ओटावाले भन्सार दरको कडा जवाफ दिने प्रतिज्ञा गरेको थियो । क्यानडालीहरूले खेलकुद कार्यक्रमहरूमा अमेरिकी राष्ट्रिय गानको विरोध गरेका छन्, संयुक्त राज्य अमेरिकामा बिदा रद्द गरेका छन् र अमेरिकी उत्पादनहरू बहिष्कार गरेका छन् ।
यसको सबैभन्दा धेरै जनसङ्ख्या भएको प्रान्त ओन्टारियोले सोमबार अमेरिकी कम्पनीहरूलाई सरकारी सम्झौतामा दशौँ अर्ब डलरको सरकारी ठेक्कामा बोलपत्र हाल्न प्रतिबन्ध लगाएको थियो र ट्रम्पका सहयोगी एलन मस्कको स्टारलिङ्कसँगको सम्झौता खारेज गरेको थियो ।
ट्रम्पले क्यानाडाको अस्तित्वलाई प्रश्नमा राखेर हालै दबाब बढाएका छन् । सोमबार फेरि एकपटक यसलाई ५१औँ अमेरिकी राज्य बनाउने वकालत गरे । ट्रम्पको भन्सार दर धम्कीमाथि क्यानाडाली सरकारमा राजनीतिक सङ्कटले ट्रुडोले राजीनामा दिने घोषणा गरे । क्यानडालीहरूले अब अप्रिलको सुरुमा चुनावको सामना गर्नुपरेको छ ।
यसैबीच ट्रम्पले कागजात विहीन आप्रवासीहरूमाथि व्यापक कारबाहीको प्रतिज्ञा गर्दै मेक्सिकोलाई संयुक्त राज्य अमेरिकासँगको सीमा सुरक्षित गर्न भारी दबाब दिएका छन् । भन्सार दर’ शब्द ‘शब्दकोषको सबैभन्दा सुन्दर शब्द’ भएको बताउनुहुने अमेरिकी राष्ट्रपति ट्रम्पले आफ्नो दोस्रो कार्यकालमा पहिलो कार्यकालभन्दा पनि बढी भन्सार दर लगाउँदै छन् ।
उनले अधिकांश विशेषज्ञहरूले विपरीत भने पनि यसको प्रभाव अमेरिकी उपभोक्तामा नपर्ने र विदेशी निर्यातकर्ताहरूले नै बेहोर्ने जोड दिएका छन् । यद्यपि ७८ वर्षीय अर्बपति राष्ट्रपतिले आइतबार आफ्नो फ्लोरिडा रिसोर्टबाट फर्किंदै अमेरिकीहरूले आर्थिक ‘पीडा’ महसुस गर्न सक्ने स्वीकार गरे ।
